3 Mart 2001 yılında Hindistan’ın Kalküta şehrinde düzenlenen seks işçileri karnavalına 25 bin seks işçisinin katılımı sonrasında 3 Mart’ın ‘Dünya Seks İşçileri Hakları Günü’ olarak kutlanmasına karar verildi.

Dünya ölçeğinde seks işçilerinin ilk örgütlenmeleri 1973’te ABD’de ve 1982’de Uruguay’da başlamıştır. Seks işçilerinin ilk kez bir araya gelmeleri 1985 yılında, ikinci kez ise 1986 yılında Brüksel’de Avrupa Parlamentosu binasında ‘Dünya Fahişeler Kongresi’ bünyesinde gerçekleşmiştir.

Seks işçilerinin uğradığı ayrımcılığa karşı direniş sembolü olan “Kırmızı Şemsiye”ler 2002 yılında seks işçilerinin Venedik’te kırmızı şemsiyelerle yaptıkları onur yürüyüşüne dayanmaktadır. Bu onur yürüyüşü sonrasında kırmızı şemsiyeler, Avrupa Uluslararası Seks İşçileri Hakları Komitesi (ICRSE) tarafından seks işçilerinin ayrımcılığa karşı direniş sembolü olarak kabul edilmiştir.

2005 yılında seks işçilerinin bir araya geldiği Brüksel’de düzenlenen ‘Seks İşçiliği, İnsan Hakları, Emek ve Göç’ konulu Avrupa Konferansı sonrasında ‘Avrupa Seks İşçileri Bildirgesi’ ve ‘Avrupa Seks İşçileri Hakları Deklarasyonu’ kabul edilmiştir. Deklarasyonda talep edilen haklar şunlardır: Yaşam hakkı, özgür ve güvenli yaşam hakkı, kölelik ve zorunlu çalıştırılmanın önlenmesi, işkence ve kötü muamelenin önlenmesi, evlenme ve aile kurma hakkı, yerleşme ve seyahat hakkı, sığınma hakkı, yasalar önünde eşitlik ve ayrımcılığa karşı korunma hakkı, adil yargılanma hakkı, çalışma, özgür iş seçimi, olumlu çalışma koşulları ve işsizliğe karşı korunma hakkı, örgütlenme, sendika kurma ya da bir sendikaya üye olma hakkı, kayıtlı ya da kayıtsız göçmenlerle ilgili bilgi edinme hakkı, tedavi hakkı, kültürel ve kamusal toplumsal yaşama katılım hakkı; ayrıca devletlerden, cinsiyet ayrımcılığına yol açan önyargı ve geleneklerle mücadele etmeleri de talep edilmiştir.

Türkiye’de ise ilk kez 1 Mart 2008’de Pembe Hayat LGBTİ Derneği’nin çağrısıyla Ankara’da bir araya gelenler, Kırmızı Şemsiye Seks İşçileri İnisiyatifi’ni kurmuş, 3 Mart’ın 2009’dan itibaren Türkiye’de de Dünya Seks İşçileri Günü olarak kutlanması kararı almışlardır.

Kaynak

Ali Erol (2009) “3 Mart: Dünya Seks İşçileri Hakları Günü”, Kaos GL, https://kaosgl.org/haber/3-mart-dunya-seks-iscileri-haklari-gunu, [Erişim Tarihi, Haziran 2021].

Şükran Şakir (2021) “3 Mart 2001: Dünya Seks İşçileri”, Çatlak Zemin, https://catlakzemin.com/3-mart-2001-dunya-seks-iscileri-gunu/, [Erişim Tarihi, Haziran 2021].

Yazar
Demet Sayınta