1987 yılında Çankırı Asliye Hukuk Mahkemesi yargıcı Mustafa Durmuş, şiddet gördüğü için boşanmak isteyen bir kadının talebini; kadının üç çocuğunun bulunması, dördüncüye de hamile olmasının kocasıyla devam eden cinsel ilişkisine işaret ettiği, kocanın bu nedenle geçimsiz olamayacağı, ara sıra kavganın evliliğin tadı tuzu olduğu gerekçeleriyle reddederken Anadolu bilgeliğine başvuruyordu: “Kadının sırtını sopasız, karnını sıpasız bırakmamak gerek.”

Yargıcın kararına ilk tepki Eskişehirli sekiz kadın avukatın kararı protesto etmesidir. Bir grup feminist kadın, yargıca karşı manevi tazminat davası açmak üzere 4 Nisan 1987’de İstanbul Sultanahmet Adliyesi’nde buluşur. Manevi tazminat dava dilekçeleri, davacıların davaya taraf olmadığı gerekçesiyle reddedilse de eylem genişleyerek kampanyaya dönüşmüştür. Kampanya yürütücüleri, uzun tartışmalar sonunda düşük katılımla da olsa dayağa karşı bir yürüyüş gerçekleştirilmesi kararı almıştır. ‘Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü’ bu karar üzerine 17 Mayıs 1987’de Yoğurtçu Parkı’nda gerçekleştirilmiştir.

12 Eylül Askeri Darbesi’nden sonra gerçekleştirilen ilk yasal yürüyüş olan Dayanışma Yürüyüşü, dayağın meşrulaştırılmasına karşı çıkılan sadece kadınların düzenlediği ve katıldığı, ayrıca trans kadınların kürsüden seslendiği ilk yürüyüştür. Avukat Filiz Kerestecioğlu yürüyüş için “Kadınlar Vardır” şarkısını yazıp seslendirmiştir. Yürüyüşün sloganları şunlardır: Kadınlar Dayağa Karşı Dayanışmaya, Dayağa Ceza, Dayağın Çıktığı Cenneti İstemiyoruz, Kadınlar Vardır, Yeter Söz Kadınların, Haklı Dayak Yoktur, Dayak Aileden Çıkmadır, Utanma Şikayet Et. Türkiye kadın muhalefeti için bir dönüm noktası olarak kabul edilen yürüyüşün somut sonucu Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nın kurulmasıdır.

Kaynak

Çiçek Tahaoğlu (2017) “Dayağa Karşı Yürüyüş’ün 30. Yıldönümünde Kadınlar Anlattı”, https://m.bianet.org/bianet/kadin/186540-dayaga-karsi-yuruyus-un-30-yildonumunde-kadinlar-anlatti, [Erişim Tarihi, Haziran 2021].

Filiz Karakuş (Der.) (2013) “Kadınlar Dayağa Karşı Kadın Dayanışmaya Kampanyası”, http://www.sosyalistfeministkolektif.org/kampanyalar/tarihimizden-kampanyalar/dayaga-kars-dayan-sma-kampanyas/, [Erişim Tarihi, Haziran 2021].

Yazar
Demet Sayınta